معرفی بخشهای مختلف خمیر سازی
خطوط کامل خمیر سازی:
ماشین الات خطوط خمیر سازی
آماده سازی خمیر کاغذ
هدف از عملیات آماده سازی خمیر، آماده کردن مواد لیفی(خمیر) و اجزا غیر لیفی( افزودنی ها) سپس مخلوط کردن آن ها و یکنواخت نمودن مخلوط است. این مخلوط آماده ورود به فرایند کاغذ سازی است. بدین منظور عملیات زیر در این بخش انجام می شود.
آماده‌سازی الیاف در کاغذسازی. نخستین مرحله در تهیه کاغذ، جداسازی الیاف از بستر اصلی آنها در چوب است. این فرایند را خمیر کردن می‌گویند که دو روش عمده دارد:
۱ – خمیرکردن مکانیکی، ۲ – خمیر کردن شیمیایی،
اگر کاغذ سفید مورد نظر باشد، عملیات شست‌وشو (سفید کردن) نیز باید در فرایند ساخت منظور شود.
از دستگاه های عمده در این بخش بایستی از پالاینده ها ، تمیز کننده ها ، و انواع غربال ها نام برد.
بخشهای مختلف ماشین الات خمیر سازی
تولید الیاف سلولزی
چوب منبع اصلی برای تهیه الیاف سلولزی است ، ماشین الات بسیار گسترده ائی در این بخش برای تهیه خمیر کاغذ بکارگرفته میشود . برای تهیه الیاف سلولزی دو روش منحصر بفرد وجود دارد که هرکدام از این روشها ماشین الات و پروسه تولید مخصوص به همان روش را در خط تولید نیاز دارد .
الیاف سلولزی که از روش مکانیکی بدست می ایند . همانگونه که ازنام ان مشخص است در این روش عملیات مکانیکی بیش از روش دیگر مد نظر است . ابتداء چوب توسط ماشین الات خاصی تبدیل به چیپس شده سپس با ماشین الات مخصوصی انقدر سایش داده میشوند تا الیاف بسیار ریزی از ان بدست امده و پس از رنگ زدائی و شستشو در چندین مرحله ، تبدیل به خمیر کاغذ میگردنند . این روش بلحاظ زیست محیطی اسیبهای بسیار کمتری نسبت به روش شیمیائی به محیط زیست وارد می نماید .
الیاف سلولزی که از روش شیمیائی بدست می اید . در این روش چیس ها اماده شده را در دیگ پخت قرارداده و با مواد شیمیائی شرائطی را بوجود می اورنند تا الیاف از یکدیگر جدا شده و طی چندین مرحله شستشو و رنگ زدائی خمیر کاغذ بدست میاید . هنگام پخت ماده ائی بنام لینگلین از خمیر کاغذ جدا میشود که بسیار بد بو است و در صنعت چسب سازی از ان استفاده میشود .
پالایش خمیر (پراکنده سازها)
پالایش عملی است که در پالاینده های مخروطی یا دیسکی انجام می شود. در این وسائل الیاف به طور موازی با شبکه ای از تیغه ها در تماس قرار می گیرند. در تمام موارد، هدف به سازی یا تغییر دادن الیاف خمیر به شیوه های بهینه و متناسب با نوع کاغذ مورد نظر است.
تاثیرات عمده پالایش بر روی فیبر ها : خروج دیواره اولیه و تشکیل خرده لیف ها یا نرمه ها ، نفوذ آب به درون دیواره سلول (واکشیدگی و یا کوبیدن الیاف)،شکستن بعضی از پیوندها هیدروژنی درون فیبری و جایگزین شدن آن ها با پیوندهای هیدروژنی بین آب و فیبر (آبدار شدن) ، افزایش انعطاف پذیری الیاف ، لیفچه یی شدن سلول از بیرون ، کوتاه شدن الیاف ، انواع پالاینده ها (پراکنده سازها) به صورت زیر دسته بندی می شوند.
پالاینده ها مخروطی
شامل قطعه چرخان و جایگاه ثابت آن بوده و در طول خود دارای برامدگی های فلزی هم جهت هستند. الیاف، موازی با این برامدگی ها جریان می یابند. موقعیت روتور فاصله بین برامدگی ها را مشخص می کند و مقدار کار انجام شده روی الیاف را تنظیم می نماید.
پالاینده دیسکی:
طرح های جدید پلاینده دیسکی ( پراکنده ساز ): ۱-دیسک چرخان روی یک دیسک ثابت ۲-دو دیسک چرخان در جهت های مخالف روبروی یکدیگر ۳- دیسک دو طرفه چرخان ۴- در میان (در مقابل) دو دیسک ثابت
غربال و پا کسازی خمیر
خمیر کاغذ و یا کاغذ های باطله قابل بازیافت از طریق نوار نقاله به یک ظرف بزرگ به نام pulper که حاوی مواد شیمیایی و آب است فرستاده می شوند. pulper تکه های خمیر و کاغذهای باطله را به قطعات کوچک ریز می کند. با گرما دادن به این مخلوط قطعات ریز سریعا به سلولز تجزیه می شوند. در نهایت، کاغذ به مخلوط غلیظ و نرمی که pulp نامیده میشود تبدیل می شود. در این مرحله ذرات گوناگونی به غیر الیاف سلولزی در خمیر وجود دارد که باید از ان جدا شود . عمل جدا سازیطی دو مرحله ، غربال گری و پا کسازی توسط ماشین الات ویژه ایی که از عملکردهای گوناگونی برخوردار هستند صورت میگیرد .
غربال کردن خمیر :
روش غربال کردن خمیر کاغذ (pulp) بدینگونه است که از داخل ظرفی که دارای سوراخ های گوناگونی می‌باشد عبور داده میشود. غربال کننده ذرات ریز آلودگی و قطرات کوچک چسب را غربال کرده و بخارج از ماشین هدایت میکند . ماشین الات متنوعی نظیر : اسکرینر ، ویبریشن ، تور بو سپراتور ، در خطوط خمیر سازی کاغذ این وظیفه را بعهده دارنند .
پاک سازی
بمنظور پاک سازی خمیر کاغذ (pulp ) را به سیلندر مخروطی شکل هدایت کرده و دوران خمیر در این سلیندر سبب میگردد الودگیهای سنگین بخارج از مخروط پرتاپ شده و به انتهاء سیلندر سقوط کنند . آلودگی های سبکتر در مرکز مخروط جمع می شوند و از بین می روند. این نوع کلینرها به LD کلینر و HD کلینر مشهور هستند . تعداد بکار گیری انها در مراحل مختلف به تناسب غلظت خمیر متغییر است .
شستشوی خمیر کاغذ :
عملیات شستشوی الیاف سلولزی در تهیه خمیر کاغذ از چوب و همچنین تهیه خمیر بازیافتی کاربرد دارد .
شستشو در خمیر چوب : پس از اینکه تکه های چوب در دیگ پخت برای پراکنده شدن الیاف سلولزی قرار داده شد ، نوبت به شستشوی الیاف میرسد . در این مرحله مقدار زیادی لینگلین بهمراه الیاف است که با شستشوی قلیایی، و با استفاده از محلول ۳ درصد سود در دمای ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتیگراد به مدت یک تا دو ساعت عمل جدا کردن لیگتین بمنظور کاهش رنگ خمیر انجام می‌پذیرد.
شستشو در خمیرهای بازیافتی : شستشو ی الیاف پس از اعمال شیمیایی (رنگ زدایی) در دو مرحله صورت میگیرد :
۱-مرحله کلر زنی: که در PH=2 تا دمای ۲۵ تا ۴۵ درجه سانتیگراد به مدت تقریبی یک ساعت صورت میگیرد. در این مرحله لیگتین باقیمانده در خمیر ، به صورت محلول در می‌آید که بسته به نوع مواد شیمیایی به کار رفته برای پخت ، بین ۳ تا ۱۵ درصد ممکن است تغییرکند.
۲-مرحله رنگ زدایی: توسط هیپوکلریت سدیم (به صورت محلول ۳ درصد) ، دی اکسید کلر ، پراکسید هیدروژن ، ازون ، و غیره در PH=9-10 صورت میگیرد. تا اینکه لیگتین فقط اکسید شود و سلولز تحت تأثیر قرار نگیرد.
